Làn sóng đầu tư đang ngày một nở rộ ở nước ta. Các thị trường Crypto, chứng khoán, Forex ngày càng chứng tỏ sức hút và tiềm năng sinh lời của nó. Tuy nhiên, để thành người đầu tư khôn ngoan không phải dễ dàng. Bạn cần có kỹ năng và biết cách vượt qua những trở ngại tâm lý như FUD.
Vậy FUD là gì và FUD ảnh hưởng ra sao trong quá trình đầu tư? Bài viết sau đây sẽ chia sẻ tất tần tật những điều bạn cần về hội chứng tâm lý này. Cùng tìm hiểu chi tiết tại Gocnhintaichinh.com
FUD là gì?
FUD là một hội chứng tâm lý thường gặp khi bước vào quá trình đầu tư. Cụ thể, FUD viết tắt của từ Fear – Uncertainty – Doubt, tạm hiểu là Lo sợ – Không chắc chắn – Nghi ngờ.
Đây là những hiệu ứng tâm lý mà các nhà đầu tư thường mắc phải khi đã đầu tư vào một loại tiền ảo hay cổ phiếu nào trên thị trường. Sau đó, họ bắt gặp thông tin bất lợi trên mạng xã hội hoặc báo chí. Những hội chứng tâm lý này khiến bạn luôn ở trong trạng thái bồn chồn, bất an.
FUD không phải tự nhiên mà có. Nó là do bàn tay của con người thao túng, hoặc cố ý sắp đặt. Cụ thể, khi thị trường đang ổn định, có những người với ý đồ xấu, lên kế hoạch tung tin giả và phủ sóng khắp các trang mạng xã hội, hoặc trang tin tức. Điều đó khiến các nhà đầu tư non kinh nghiệm lâm vào trạng thái hoang mang.
Hiệu ứng tâm lý này có thể xem như “tử huyệt” của những nhà đầu tư. Bởi lẽ, nếu bạn để cảm xúc dẫn dắt, chắc chắn bản thân sẽ đi đến nhiều quyết định sai lầm, khiến con đường đầu tư chứng khoán, tiền ảo của bạn trở nên mông lung, không chắc chắn. Điều này có thể làm bạn thua lỗ, thậm chí là mất trắng.
Vậy, ta cần nắm rõ được FUD để phòng tránh. Trước khi biết cách phòng, bạn hãy xem xét xem, bản thân mình có đang bị hội chứng FUD hay không. Hãy kiểm chứng lại nhờ thông tin từ phần dưới đây:
Đặc điểm nhận dạng bạn đang bị hội chứng FUD
FUD là một hội chứng tâm lý có thể chi phối và kiểm soát tinh thần của bạn khi đang trong quá trình đầu tư. Cụ thể, những đặc điểm nhận dạng khi bạn đang bị hội chứng FUD như sau:
1. Tâm lý không vững vàng
Bạn lo sợ rằng không biết lượng thông tin đang phủ sóng khắp nơi có chính xác hay không? Liệu rằng những quyết định đầu tư trong quá khứ có phải là quyết định đúng đắn?
Cuối cùng, với số lượng đồng coin, cổ phiếu hoặc tiền ngoại hối đang sở hữu, mình có nên bán tháo tất cả phòng trường hợp mất trắng. Hoặc cứ giữ lại để cầm chừng….
Tất tần tật những tâm lý lo lắng, sợ hãi và cả…. mâu thuẫn nội tâm như trên chính là một dấu hiệu xác nhận rằng: bạn – đang – là – nạn – nhân – của – FUD!
2. Dễ bị nôn nóng khi giao dịch
Tâm lý không vững vàng khiến bản thân mất kiểm soát. Từ đó, dẫn đến việc dễ bị nôn nóng khi bắt đầu vào quá trình giao dịch.
Việc nôn nóng sẽ khiến bạn mất đi chính kiến và quên hết những phân tích, sự chuẩn bị lúc ban đầu. Từ đó, dẫn đến việc “đi lệch đường ray”, nhiều quyết định sai lầm được đưa ra từ sự nôn nóng ấy.
3. Không có chiến lược cụ thể khi vào lệnh
Một trong những biểu hiện thường thấy của người bị FUD. Khi không có chiến lược cụ thể, nghĩa là bạn đã để những ám ảnh sợ hãi đó chi phối bản thân. Từ đó, nó nắm quyền kiểm soát, nó khiến bạn đánh mất lý trí.
Bạn vào lệnh không có chiến lược cụ thể, không có sự phân tích kỹ lưỡng, không được chuẩn bị chu đáo. Và chắc hẳn, mọi quyết định đầu tư thời khắc này chỉ là nhất thời, là tạm bợ.
4. Khả năng phân tích thị trường còn hạn chế
Khả năng phân tích thị trường còn hạn chế chính là một trong những đặc điểm của người dễ mắc phải hội chứng FUD. Bởi lẽ, nếu là người đầu tư chuyên nghiệp, họ đã nắm trong tay những hiểu biết sâu sắc về thị trường.
Từ đó, họ có căn cứ chắc chắn để đưa ra chiến lược đặt lệnh chuẩn xác, đánh thẳng vô thị trường một cách chắc chắn. Vì vậy, nếu bạn không có khả năng phân tích thị trường, tâm lý bạn dễ lung lay và dễ tin vào những lời đồn vô căn cứ, dẫn đến hội chứng FUD.
Một số ví dụ về FUD ở trong thời gian vừa qua
Để hiểu rõ hơn về hội chứng FUD, chúng tôi sẽ đưa ra cho bạn những ví dụ thực tế trên từng thị trường như sau:
1. Thị trường Crypto
Vvis dụ như thông tin về việc Trung Quốc cấm giao dịch bitcoin đã khiến các nhà đầu tư rơi vào hội chứng FUD. Trung Quốc là một trong những đầu mối kinh tế lớn nhất thế giới.
Vì vậy, khi có lệnh cấm từ Trung Quốc, cổ phiếu của các công ty tiền ảo tại Mỹ đã trượt giá từ 4.1% đến 5.1% trước giờ mở cửa giao dịch.
2.Thị trường chứng khoán
Đối với chứng khoán, FUD có thể là khi một thông tin tiêu cực về doanh nghiệp mà bạn đang sở hữu cổ phiếu được tung ra trên các trang mạng xã hội. Lúc đó, các trader sẽ lâm vào trạng thái hoang mang. Từ đó, bán tháo cổ phiếu, tạo điều kiện cho những “cá mập” mua lại cổ phiếu với giá rẻ.
Ví dụ như sự kiện của tập đoàn FLC. Khi thông tin tiêu cực nổ ra, các nhà đầu tư vội vàng bán tháo cổ phiếu với giá chỉ bằng “một ly trà đá”. Một thời gian sau, thị trường phục hồi, lại có thông tin về cổ phiếu FLC tăng mạnh. Ấy là dấu hiệu của hội chứng FUD của các trader còn non kinh nghiệm.
3. Thị trường Forex
Hội chứng FUD có thể thấy rõ nhất trên thị trường ngoại hối, thông qua các tin tức về chiến tranh Nga – Ukraine. Khi đồng tiền Rúp mất giá, châu Âu ra lệnh đóng cửa với kinh tế Nga, thì những người đầu tư vào ngoại hối của Nga cũng rơi vào tình trạng hoang mang, sợ hãi.
Vì vậy, họ vội bán tháo hết những đồng Rúp đổi sang Đô la. Đó cũng là một dấu hiệu của hội chứng FUD trên các sàn giao dich Forex.
Cách vượt qua hội chứng FUD trong giao dịch
Rõ ràng, hội chứng FUD là một trở ngại cực kỳ lớn trong quá trình đầu tư. Người dễ rơi vào FUD chứng tỏ họ chưa đủ năng lực và bản lĩnh để xoay sở trước mọi biến động của thị trường tài chính.
Hội chứng FUD khiến con người ta không còn đủ tỉnh táo để phán đoán, hoặc đặt lệnh đầu tư. Những quyết định sai lầm giống như hiệu ứng Domino, có thể khiến bạn trượt dốc, mất trắng.
Từ đó, bạn đánh mất niềm tin, nhiệt huyết và ngày càng nghi ngờ bản thân, lui dần khỏi thị trường đầu tư. Vậy chúng ta cần phải nắm được cách vượt qua các hội chứng FUD trong giao dịch. Cụ thể vượt qua thế nào, hành động ra sao, bạn hãy theo dõi phần dưới đây:
1. Kiên định với bản thân, với chiến lược mình vạch ra
Một trong những nguồn cơn sâu xa dẫn đến hội chứng FUD chính là tâm lý hoài nghi, không có chính kiến. Nếu như bạn lúc nào cũng ở trong trạng thái tâm lý này, bạn cần phải cải thiện hoặc từ bỏ cuộc chơi. Bởi lẽ, chứng khoán, forex hay Crypto là một thị trường đầy biến động. Hãy nhớ rằng, không có cái gì là tuyệt đối, không gì là chắc chắn 100%.
Nếu như một ngày, tin tức giả được tung qua, với tố chất tâm lý không vững vàng, bạn rất dễ lâm vào hoàn cảnh hoang mang, nghi ngờ và chẳng thể kiên định với những chiến lược mình đã vạch ra như lúc đầu.
Mà biết đâu, chuỗi cổ phiếu bạn vội bán tháo hôm nay, đến hôm sau lại có thể như “cá chép hóa rồng”, vượt vũ môn và tăng giá bất ngờ, mang lại cho bạn một khoản lợi nhuận vượt trên cả kỳ vọng.
Vì vậy, khi chuẩn bị đặt lệnh đầu tư vào bất kỳ thị trường nào, bạn hãy giữ cho mình một tâm thái kiên định, một chiến lược có sự chuẩn bị kỹ càng. Những yếu tố này sẽ giúp bạn luôn giữ được cái đầu tỉnh táo, lý trí và sắc bén trước mỗi làn sóng FUD hòng làm lũng đoạn thị trường.
2. Nắm bắt và hiểu rõ thị trường
Đây chính là một trong những kỹ năng của nhà đầu tư chuyên nghiệp. Thị trường là nơi bạn kiếm lợi nhuận. Vì vậy, việc hiểu rõ nó trong lòng bàn tay sẽ giúp bạn có phương hướng chiến lược xác đáng. Từ đó, bạn có khả năng phân tích tốt trước mỗi làn sóng tin giả được tung ra. Điều này chính là bí quyết giúp các nhà đầu tư chuyên nghiệp tránh được hội chứng FUD.
3. Cắt lỗ đúng lúc
Khi tin giả được tung ra, thị trường có dấu hiệu xuống dốc. Lúc ấy, việc cắt lỗ đúng lúc sẽ là giải pháp giúp bạn bảo toàn lượng vốn đầu vào. Mặc kệ những thông tin phía sau về việc thị trường tăng, giảm. Bạn chỉ cần nắm được mức cutloss phù hợp, là bạn đã có thể tránh được mọi rủi ro khi thị trường diễn biến xấu.
4. Xác định rõ phong cách đầu tư
Có ba phong cách đầu tư thường thấy là ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Bạn cần định rõ phong cách của bản thân. Từ đó, đưa ra chiến lược chuẩn xác và hiệu quả cao. Các phong cách đầu tư này cũng giúp bạn chuẩn bị được những phương pháp, cách xử lý kịp thời khi không may rơi vào hội chứng FUD.
5. Trau dồi kiến thức về quản lý vốn hiệu quả
Nền tảng kiến thức chính là bí quyết giúp bạn luôn vững vàng trước mọi biến động. Khi có kiến thức về quản lý vốn, bạn sẽ luôn ở thế chủ động. Từ đó, biết cách phân bổ nguồn tiền, biết cách xác định điểm lợi nhuận hợp lý để cắt lỗ. Đồng thời, cũng là lá chắn an toàn giúp bạn giảm thiểu tối đa rủi ro do FUD gây ra với đám đông.
FAQ – FUD
Sau đây là một số thắc mắc thường gặp, bạn có thể theo dõi để hiểu hơn về hội chứng FUD. Từ đó, tùm ra cách giải quyết.
1. Có phải FUD đều là tin giả không
Không hẳn tất cả những thông tin gây ra hội chứng FUD đều là tin giả. Bởi vì, một số thông tin khách quan có thể ảnh hưởng đến thị trường như thiên tai, dịch bệnh hoặc thiên nga đen chẳng hạn.
Vì vậy, bạn cần có kỹ năng chọn lọc thông tin, để biết được đâu là tin giả, đâu là tin thật. Từ đó, điều chỉnh chiến lược và kế hoạch đầu tư cho phù hợp.
2. Có chiến thuật nào để khắc chế FUD không
Để đối phó với FUD, bạn có thể áp dụng chiến thuật đầu tư dài hạn, với thuật ngữ là Hold hoặc hodl, theo nghĩa tiếng Việt là nắm giữ.
Chiến lược này có nghĩa, bạn sẽ nắm một số lượng cổ phần hoặc đồng coin hoặc ngoại hối nào đó và để trong khoảng thời gian dài, cho dù thị trường có biến động lên, xuống, tăng, giảm thì cũng không ảnh hưởng đến bạn.
Bạn không phải vội vàng bán tháo. Đó là chiến lược giúp mình có thể khắc chế FUD, nắm quyền chủ động trên mọi cuộc chơi.
3. FUD và FOMO có mối quan hệ nào không
Về mặt ý nghĩa, FUD và FOMO đều mang tính định hướng tâm lý đám đông. Từ đó, tạo nên những biến động trên thị trường tài chính, nhằm thu lợi về cho bất kỳ tổ chức hoặc cá nhân nào đó.
Tuy nhiên, về hướng đi, cách làm và mục đích hoàn toàn khác nhau. FOMO khiến người ta tin tưởng đồng coin, cổ phiếu hoặc đồng ngoại hối có tiềm năng, sẽ thu được lợi nhuận cao nhất. Trái lại, FUD chỉ mang lại tâm lý hoang mang, sợ hãi khiến các nhà đầu tư chỉ muốn bán tháo những tài sản mình đang có.
Về mục đích, FOMO là để đẩy giá, còn FUD là để hạ giá trị. Từ đó, tạo cơ hội cho những con cá mập lớn đầu cơ thu về một lượng cổ phiếu, tiền ảo, ngoại hối với giá hời.
Lời kết
Cũng như FOMO, FUD là một hội chứng tâm lý không ít người mắc phải trong quá trình chơi chứng khoán. Hội chứng này thường xuất hiện khi bạn không đủ vững về kỹ năng, kinh nghiệm và bản lĩnh.
Vì vậy, để trở thành một nhà đầu tư chuyên nghiệp, bạn cần phải rèn luyện và cập nhật kiến thức liên tục. Có như thế, bạn mới đủ bản lĩnh và năng lực để vượt qua những hội chứng tâm lý như FUD hoặc FOMO, giúp bản thân luôn ở thế chủ động trên thị trường này.
Có thể bạn chưa biết!
- Fmarket là gì?
- Đầu tư số Savenow là gì?
- Sự khác nhau giữa VN100 và VN-Index là gì?
- Tác động FED như thế nào đến thị trường chứng khoán?
Chào anh/ chị, mình là Nguyễn Ánh Trúc, hiện là Founder của Gocnhintaichinh. Nơi mình chia sẽ kiến thức tài chính là người từng nhân sự Ngân Hàng nước ngoài. Có phải bạn đang cần giải đáp về vay vốn, hãy liên hệ bên mình nha, sẵn sàng tư vấn bất kỳ lúc nào.
