Lãi suất tái chiết khấu là một trong những khái niệm thuộc nghiệp vụ ngân hàng, rất khó phân biệt với các loại lãi khác nếu không nắm rõ. Điều này có thể dẫn đến việc đầu tư, tính toán sai lệch các khoản chi và dự phòng.
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này, Gocnhintaichinh.com sẽ tổng hợp và chia sẻ đến bạn khái niệm, cách phân biệt các loại lãi suất ngân hàng.
Lãi suất tái chiết khấu là gì?
Lãi suất tái chiết khấu ít được sử dụng hơn những khái niệm khác bởi sự đặc thù của nó. Theo định nghĩa từ các văn bản pháp luật, đây là loại lãi được áp dụng khi Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng mua lại giấy tờ có giá.
Các loại giấy tờ này được sử dụng chủ yếu ở trong kinh doanh như cổ phiếu, trái phiếu, hối phiếu,… nhằm góp vốn, đầu tư có lời. Thực chất, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là đối tượng mua cuối cùng đối với sản phẩm này.
Bởi ban đầu, ngân hàng sẽ là đơn vị mua các loại giấy tờ có giá từ phía cá nhân sở hữu để thu lời và cấp lại khoản thanh toán khi đến hạn. Tuy nhiên, trong thời gian chờ đến kỳ thanh toán, ngân hàng lại muốn có ngay dòng vốn để xoay vòng nhưng không có đủ, vậy nên NHNN sẽ mua lại.
Từ đó, lãi suất tính trên số tiền có trên những giấy tờ có giá này sẽ ít hơn bởi chưa đến lúc đáo hạn. NHNN thực hiện việc thu mua vừ giúp ngân hàng có vốn sớm, vừa tiết kiệm được một khoản chi phí. Phần lãi còn lại cuối cùng này được gọi là lãi suất tái chiết khấu. Mức lãi sẽ tính dựa vào số tiền ghi trên những giấy tờ đó, phụ thuộc vào người có nghĩa vụ thanh toán.
Lãi suất cơ bản là gì?
Lãi suất cơ bản là khái niệm được quy định rất rõ ràng trong các văn bản pháp luật, là cơ sở để xác định lãi nhận được khi cấp vốn. Mức lãi suất cơ bản sẽ do NHNN công bố, được gọi là mức sàn để các tổ chức tín dụng xác định được tỷ lệ khi cho vay, đơn vị là phần trăm. Theo Luật các tổ chức tín dụng, mức lãi thực tế khi cấp vốn không vượt quá 150% lãi suất cơ bản.
Lãi suất cơ bản có vai trò khá quan trọng, là cơ sở để có lãi suất tái chiết khấu vì việc ấn định mức % đều phải dựa trên nó. Đây là công cụ để NHNN thực hiện chính sách tiền tệ hợp lý, đồng thời kiểm soát được việc cho vay của các tổ chức tín dụng. Từ đó, phát hiện các vi phạm và xử phạt kịp thời, tránh gây ảnh hưởng đến đồng tiền Việt Nam và thị trường.
Lãi suất tái cấp vốn là gì?
Sau khi tìm hiểu lãi suất tái chiết khấu là gì, bạn cần tham khảo thêm khái niệm lãi suất tái cấp vốn, bởi hai khái niệm này rất dễ nhầm lẫn. Lãi suất tái cấp vốn là mức lãi do NHNN ấn định để thực hiện nghiệp vụ tái cấp vốn cho ngân hàng thương mại Việt Nam. Mục đích của việc tạo ra khái niệm này là để thu lãi trên số vốn mà NHNN cung ứng ngắn hạn cho các ngân hàng.
Chính vì khái niệm này mà rất nhiều người hiểu sai và coi lãi suất tái chiết khấu và tái cấp vốn là như nhau. Tuy nhiên, chúng có khá nhiều đặc điểm để phân biệt. NHNN không trực tiếp cấp tín dụng cho ngân hàng mà sẽ mua các khoản vay những đơn vị này đang có và hai bên trao đổi tiền mặt. Đó có thể là cho vay theo hồ sơ tín dụng, cầm cố giấy tờ có giá,…
Phân biệt lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn
Mặc dù đã có khái niệm rõ ràng trong văn bản pháp luật nhưng việc phân biệt hai loại lãi này dường như vẫn còn khó khăn. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất của lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn, Góc Nhìn Tài Chính sẽ phân biệt như sau:
1. Giống nhau
Về cơ bản, hai loại lãi này đều được áp dụng bởi Ngân hàng Nhà nước và đối tượng bị áp dụng là ngân hàng thương mại. Mục đích của việc này là nhằm cấp tín dụng để các đơn vị đó có thể xoay vòng vốn nhanh hơn, kịp thời cho vay theo yêu cầu của khách hàng. Đây đều là hình thức cung ứng tín dụng ngắn hạn dựa trên các loại giấy tờ có giá.
2. Khác nhau
Lãi suất tái chiết khấu về bản chất cũng là lãi suất tái cấp vốn, nhưng trên một phương diện rõ ràng hơn. Tức là nó là loại lãi xuất hiện khi NHNN muốn tái cấp vốn cho ngân hàng thương mại nhưng có đối tượng cụ thể là trái phiếu, hối phiếu,… Trong khi đó, lãi suất tái cấp vốn có thể áp dụng cho nhiều đối tượng thế chấp hơn, chỉ cần thuộc giấy tờ có giá.
Ý nghĩa của lãi suất tái chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn
Hai loại lãi suất này xuất hiện trong quá trình NHNN thực hiện việc quản lý, cung ứng tín dụng ngắn hạn hỗ trợ ngân hàng thương mại. Chúng cho thấy được sự hỗ trợ kịp thời của ngân hàng trung ương với các tổ chức tín dụng trên cả nước. Việc này giúp duy trì được hoạt động của các tổ chức đó.
Ngoài ra, khi việc tái cấp vốn xuất hiện, tình hình của ngân hàng thương mại cũng được phản ánh. Điều này cho thấy tổ chức này đang hoạt động không hiệu quả, không thu hút được khách hàng và từ đó thiếu hụt dòng tiền vào. Vì vậy, cần phải có chính sách phù hợp để giải quyết ngay vấn đề này.
Kết luận.
Trên đây là những thông tin chi tiết về lãi suất tái chiết khấu và phân biệt với những loại lãi khác. Hy vọng bài viết này có thể giúp bạn vận dụng được kiến thức hữu ích vào công việc của mình. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm các khái niệm khác, bạn hãy tham khảo thêm nhiều thông tin từ Góc Nhìn Tài Chính nhé.
Xem thêm:
Chào anh/ chị, mình là Nguyễn Ánh Trúc, hiện là Founder của Gocnhintaichinh. Nơi mình chia sẽ kiến thức tài chính là người từng nhân sự Ngân Hàng nước ngoài. Có phải bạn đang cần giải đáp về vay vốn, hãy liên hệ bên mình nha, sẵn sàng tư vấn bất kỳ lúc nào.